Geheugen, spreek

‘De wieg schommelt boven een afgrond en het gezond verstand zegt ons dat ons bestaan niet meer is dan een vluchtig kiertje licht tussen twee eeuwigheden van duisternis.’ Zo luidt de beroemde openingszin van Geheugen, spreek.
Deze meesterlijke autobiografie beslaat de eerste 41 jaar (1899-1940) van Nabokovs leven, in feite de jaren voordat hij naar de Verenigde Staten emigreerde. Het zijn niet zozeer doorlopend en chronologisch vertelde memoires als wel een verzameling willekeurige schetsen en portretten, geplaatst in chronologische orde. Zo zijn er portretten uit zijn aristocratische Russische jeugd, van voor de Russische Revolutie, van zijn moeder, van gouvernantes en huisleraren, uit het studentenleven in Oxford, over zijn synesthesie, van het emigrantenleven in Berlijn, en vele liefdesverklaringen, bijvoorbeeld aan de vlinder. Hij verhaalt ook over zijn huwelijk met Vera en de geboorte van hun zoon Dmitri. Uiteindelijk besluit het gezin door de dreiging van de nazi’s in 1940 naar de Verenigde Staten te emigreren.