De bezitlozen
Borbély, Szilárd
Lebowski, 224 blz., 2017, ISBN 9789048840601
'Het genie van Borbély bestaat eruit dat hij ons toont hoe de haat (net zoals de kou, de paranoïa en de angst) langzaam elk hoekje van het alledaagse leven binnen sluipt'- Le Monde 'De bezitlozen behoort tot die zeldzame, echt belangrijke hedendaagse werken, in tegenstelling tot de vele andere gehypete boeken'- Die Zeit Hongarije, eind jaren veertig. Wanneer winkeleigenaar Mószi na zijn verblijf in een strafkamp terugkeert naar zijn dorp ziet hij er niet meer uit als een jood. Zijn bezittingen zijn, net als het mededogen van zijn dorpsgenoten, verdwenen. Decennia later groeit de elfjarige verteller op in hetzelfde dorp in Hongarije. Samen met zijn oudere zuster probeert hij hun moeder ervan te weerhouden zelfmoord te plegen, terwijl hun gewelddadige vader het weinige geld wegdrinkt. De familie wordt gestigmatiseerd, maar niemand spreekt over het verleden. Zijn ze joden? Uit Roemenië verjaagde orthodoxe christenen? Waarom worden ze verketterd? In De bezitlozen schildert Borbély een jeugd in een onbarmhartige wereld, op zo'n empathische wijze dat de lezer niet anders kan dan ademloos over de schouder van de jonge verteller meekijken. Szilárd Borbély (1964-2014) was een vooraanstaand dichter in Hongarije, met talloze onderscheidingen op zijn naam. Hij werkte gestaag aan een omvangrijk oeuvre, en publiceerde gedurende zijn laatste jaren meerdere gedichtenbundels per jaar, met overkoepelende thema's als verlies, trauma en het collectieve geheugen. De bezitlozen was zijn eerste roman. 'Borbély's portret van het platteland ten noordoosten van Hongarije tijdens het begin van het Kádár-tijdperk (1956-1988) achtervolgt de lezer door zijn nietsontziende waarachtigheid en aandacht voor details' The White Review