POES 17: Het temmen van de Scyth
De vroege Nederlandse receptie van F.M. Dostoevskij
Pieter Boulogne
Pegasus, 770 blz., 2011, ISBN 9789061433569
Pieter Boulogne
Pegasus, 770 blz., 2011, ISBN 9789061433569
Recensies zijn te vinden op: blog Pieter Boulogne
POES is een serie studies op het gebied van de Oost-Europese taalkunde, letterkunde, cultuurkunde en geschiedenis onder redactie van prof. dr. Raymond Detrez, prof. dr. Wim Honselaar, prof. dr. Thomas Langerak en prof. dr. Willem Weststeijn.
Deze studie werpt een licht op een onvoldoende gekende bladzijde uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis: de ontvangst van de eigenzinnige Russische schrijver F.M. Dostojevski in de periode vanaf 1881, wanneer in de Nederlandstalige pers de eerste artikelen over hem verschijnen, tot het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.
Conform het aangenomen polysysteemtheoretische kader wordt de internationale context onder de loep genomen. Hieruit blijkt dat Dostojevski, die bij zijn leven door het Westen genegeerd werd, in de jaren 1880 in Duitsland en Frankrijk uitgroeide tot een modefenomeen omdat de sociale bewogenheid in sommige werken ervaren werd als een noodzakelijke correctie en aanvulling op het eigen repertoire.
Het was aan zijn Duits en Frans succes te danken dat de Russische schrijver ook ontdekt werd in het Nederlandse taalgebied. Het enthousiasme dat volgde op de publicatie van Schuld en boete was echter beperkt. De dungezaaide critici die Dostojevski populariseerden, lieten zich bij uitstek inspireren door de Franse criticus De Vogüé, die een lage dunk had van zijn compositietalent en schrijfstijl in het algemeen en van zijn rijp oeuvre in het bijzonder. Bovendien werd zijn Nederlandse receptie bemoeilijkt door gewichtige zedelijke bezwaren.
Naast de literaire kritiek en actoren, zoals uitgevers, vertalers, critici en lezers, werden ook de vertalingen in kaart gebracht. Na een genealogisch onderzoek werden in comparatief perspectief periteksten, waaronder opdracht, motto, titelpagina en voorwoord, macrostructuren en microtekstuele vertaalkeuzes geanalyseerd. De vastgestelde verschuivingen tonen aan dat de vertalers het niet schuwden om de kenmerken van Dostojevski’s proza die ervaren werden als hinderlijk aan te passen aan de eigen literaire normen.
Op voorraad
€ 52,00