Harmoniewereld
Chlebnikov, Velimir
Pegasus, 128 blz., 2018, ISBN 9789061434474
Langere gedichten
Vertaling en inleiding Willem G. Weststeijn
Velimir Chlebnikov (1885-1922) behoorde tot de Russische futuristen, een dichtersgroepering aan het begin van de twintigste eeuw die een radicale vernieuwing nastreefde van de literatuur. Ze zetten zich niet alleen af tegen hun directe voorgangers, de symbolisten, maar tegen alle bestaande literatuur. ‘Gooi Poesjkin, Tolstoj en Dostojevski overboord van het Schip van de Moderne Tijd’ verklaarden ze in een van hun luidruchtige manifesten, ‘Een oorvijg aan de publieke smaak’ (1912). Een belangrijk aspect van de vernieuwing die ze nastreefden had te maken met de poëtische taal. Ze voerden totaal nieuwe woorden in, van neologismen waarvan de betekenis betrekkelijk eenvoudig was vast te stellen, tot volstrekt willekeurige klankcombinaties. Chlebnikov liet een zeer uitgebreid en divers oeuvre achter.
Behalve over de Revolutie en andere eigentijdse gebeurtenissen als de Russisch-Japanse oorlog en de Eerste Wereldoorlog schreef hij over uiteenlopende thema’s als de Slavische folklore, de Egyptische mythologie en de stad van de toekomst. Dit alles in een bijzondere taal, waarin klankherhalingen, dichterlijke etymologie, neologismen en originele metaforen een belangrijke rol spelen. Met zijn opmerkelijke vernieuwing van de poëtische taal heeft hij nog steeds een grote invloed op de hedendaagse Russische poëzie.
Chlebnikov heeft tal van korte gedichten geschreven, maar ook een vijftigtal langere. In ‘Harmoniewereld’ worden er acht gepresenteerd, van een van zijn vroegste, het fantasmagorische ‘De kraanvogel’ (1909) tot en met het kort voor zijn dood geschreven autobiografische ‘De trompet van de Gul-mullah’ (1921).
In de serie OOST! verschijnt nog niet eerder in Nederlandse vertaling gepubliceerd werk van Oost- en Midden-Europese schrijvers.
De serie OOST! wordt mede mogelijk gemaakt door de Processpecialisten, Amsterdam. Zij ontvingen daarom het eerste exemplaar.